زبان مادری ما زبان قلب ما است. زبانی که ما افکار، احساسات و نظریات خود را توسط آن به بهترین شکل ممکن ابراز میکنیم، برای همین هیئت معاونت بین المللی مصمم است که کورس های سواد آموزی را به زبان مادری در نقاط مرکزی افغانستان ارائه نمائید.
در سال 2019 میلادی – در روز زبان مادری، تیم ما در مناطق مرکزی افغانستان مسابقه مقاله نویسی و شعر خوانی را به زبان هزارگی در شش مکتب برگزار کرد. که 1216 شاگرد در آن اشتراک ورزیده بودند و ما 61 برنده را انتخاب کردیم (از هر صنف تقریباً یک نفر). در مشارکت با Hoopoe Books و دفتر سواد آموزی هزارگی به برنده گان ۱۱ کتاب قصه چندین زبانه (دری و هزارگی) دادیم، و همچنان برای تشویق آنها به نوشتن برای آنها قلم و کتابچه دادیم. ما همچنان توانستم که کتاب های هزارگی را به 4693 شاگر در 14 مکتب والسوالی و به 552 شاگر بزرگ سال در کورس سواد آموزی خود توزیع کنیم.
شما میتوانید دو مقاله که برنده این مسابقات گردیدند را بخوانید!
اهمیت زبان مادری، نگاشته شده توسط مسعوده، صنف چهارم مکتب لیسه عالی رهنورد نور
“به نام خداوندی که به ما زندگی داد، کسی که در دست های کوچک ما توانایی را ارزانی بخشید”
اهمیت زبان مادری بسیار زیاد است مارا قادر می سازد روزانه گپ بزنیم. ما زبان مادری خودرا دوست داریم، بلکه به زبان های دیگر مقایسه نمی کنیم. زبان مادری ما است که فرهنگ ما است. زبان مادری است که هویت ما هزاره ها ثابت می شود. اگر ما زبان مادری خود را حفظ نکنیم قوم و نژاد هزاره ها وُجود ندارد. هرکس زبان شیرین مادری خودرا حفظ می کند ما هم زبان شیرین هزارگی خودرا حفظ می کنیم.
در تمام دنیا هرکس زبان مادری خودرا حفظ می کند مثلًا پرنده ها حیوانات زبان مادری خود را حفظ می کند. ما اگر در جای دیگر که زبان دیگر وجود دارد باید زبان مادری خودرا حفظ کنیم. به همین خاطر زبان مادری ما بسیار اهمیت زیاد دارد و قدرش را بدانیم.
یک شعر هزارگی:
دیده مه قولبله قولچیو میگشته
پسی آلاف دو مدگیو میگشته
امون کوه و کمر بوی تو دره
کدوم گل قامت روی تو دره
امون ماهی که میزند سر
نشانی طاقی ابروی تو داره
مقاله راجع به اهمیت زبان مادری، نگاشته شده توسط شریف ولد حسین، صنف دهم مکتب لیسه امام علی
تعریف زبو: زبو وسیله فامیدو و فاماندن استه، یعنی ای معنا ره میدیه که مو میتنی که به وسیله زبو یک چیزی ره بوفامی و بوفامندی.
زبو مادری خوبترین زبو استه و خیلی کلو شیری استه مو باید ده زبونی مادری خو احترام به خاطری که زبونی مادری یک زبونی بسیار کاکه و محلی استه و زبونی مادری مو یک فرهنگ خیلی خوب ده زندگی پک مو استه. زبونی مادری پک مو زبونی ازرگی استه که از دوره های خیلی گاه به پک مو فرهنگ منده و مو باید اینمی فرهنگه نگهداری کنیم و اهمیت خیلی کلو دره..مثال: مو نمی تنی که زبونی مردم دیگه بوفامی مو فقط زبونی دری ره موفامی دیگی زبونا فرق موکونه مثال وا پدر و مادر موگه ولی مو که استی آبی و آتی موگی.
شعر ازرگی:
ستاره در هوا سه صدو دویه
باچه مردک پسی درگی بورویه
آبی آتی بورین درگه ره واز کین
که شوی ازمه داماد ازشومویه
خداوندا مسافر داروم مایوم
مسافر دار کوتؕیو دار مایوم
مسافر دار کوتؕیو داره خیره
امو مظلوم دِل اوگار مایوم
ضرب المثل های زبونی هزارگی:
خانه داره ره یک خانه بی خانه ره صد خانه
خانه پر خاتو بدنامسر پیر خاتو
خدا خرشنخته که شاخ ندره
خدا دیر میگیره ولی سیر میگیره
دایه که کلو شد سری باچه کیل مییه